Idea
Pielęgnujemy pamięć
Strona internetowa, na której właśnie jesteś, to sposób upamiętnienia dawnego osadnictwa w Puszczy Kampinoskiej, dawnych mieszkańców tych terenów oraz utraconego dziedzictwa historyczno-kulturowego nieistniejących już miejscowości. Poprzez prezentację archiwalnych zdjęć oraz artykuły i multimedia pragniemy pielęgnować pamięć o ludziach, którzy żyli na terenach leżących obecnie w granicach Puszczy Kampinoskiej.
Dwieście lat historii
Z najstarszych zachowanych ksiąg metrykalnych parafii Brochów wynika, że zorganizowane osadnictwo na terenach puszczańskich występowało już w drugiej połowie XVIII w. (najstarszy wpis pochodzi z 1767 roku). Mieszkańcy terenów puszczańskich w ciągu kolejnych dekad stworzyli zwarte osady ze szkołami i budynkami użyteczności publicznej (np. strażnice ochotniczych straż pożarnych). W ciągu stuleci uczyli się obcować z Puszczą Kampinoską, gdzie życie nie należało do najłatwiejszych (mało żyzne ziemie, dzika zwierzyna). Program wykupu gruntów dawał nadzieję na poprawę warunków życia i możliwość przeniesienia się na tereny bardziej sprzyjające bytności i rozwojowi człowieka.
Nastał rok 1975
Głównymi przyczynami rozpoczęcia programu była niska opłacalność rolnictwa, rezygnacja z kosztownej melioracji bagien puszczańskich oraz brak możliwości skutecznej ochrony przyrody przez park narodowy. Oprócz tego, wykupy gruntów miały zwiększyć lesistość parku, utrzymać cenne przyrodniczo łąki, zatrzymywać odpływy wody oraz poprawiać warunki życia osób żyjących w rozproszonych osadach puszczańskich. Do wykupu gruntów zostały również wytypowane obszary gospodarskie i rolne, znajdujące się na terenie obecnej gminy Brochów lub w jej bezpośrednim sąsiedztwie. Były to m.in. takie miejscowości jak Famułki Królewskie, Famułki Łazowskie, Karolinów, Bromierzyk, Famułki Brochowskie, Władysławów, Miszory, Lasocin, Pindal, Łazy Leśne, Piaski Królewskie, Piaski Duchowne, czy Kromnów.
W wyniku kampanii informacyjnej, rozmów sołtysów i ówczesnych władz gminy oraz pracowników parku z mieszkańcami, na sprzedaż zdecydowało się większość ludności poszczególnych miejscowości. Za otrzymane odszkodowanie gospodarze mieli nabyć nowy grunt i pobudować dom lub ewentualnie zakupić mieszkanie w ośrodkach miejskich. Pierwsze przesiedlenia nastąpiły już pod koniec lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku. Według ankiety przeprowadzonej w trakcie I Zjazdu Mieszkańców Wsi Puszczańskich wynika, że mieszkańcy za późniejsze miejsce swojego zamieszkania wybierali przeważnie teren obecnej gminy Brochów (przeprowadzali się do takich miejscowości jak Tułowice, Janów, Wólka Smolana, Plecewice, Malanowo, czy Brochów). Należy jednak podkreślić, że wśród wskazanych miejsc obecnego zamieszkania występują także takie miejscowości jak Młodzieszyn, Leoncin, Wola Pasikońska, Orły Cesin, czy miasta Sochaczew i Warszawa.
Ślady pamięci
Proces wykupu gruntów z jednej strony przyczynił się do ratowania dziedzictwa przyrodniczego, ale z drugiej spowodował utracenie unikalnej grupy społecznej zamieszkującej dany teren, która w wyniku przesiedleń została rozproszona po terenie całej gminy Brochów, powiatu sochaczewskiego, a nawet kraju. W ciągu kilkunastu lat od 1975 r. większość miejscowości przestała istnieć pod względem osadniczym, kulturowym i organizacyjnym. Najlepszym przykładem są tutaj chociażby miejscowości Famułki Królewskie i Władysławów. O dawnej bytności przypominają jedynie kapliczki, pozostałości zabudowań (fundamenty), piwnice ziemne i resztki drewnianych płotów. Razem z mieszkańcami przestawały również funkcjonować ośrodki życia społecznego (sklepy, szkoły, budynki Ochotniczych Straży Pożarnych).
Dołącz do grona darczyńców!
Jeśli posiadasz pamiątki lub wiedzę na temat dziedzictwa kulturowego dawnego osadnictwa puszczańskiego, serdecznie zapraszamy Cię do współpracy. Wspólnie zachowajmy unikatowe dziedzictwo tych terenów!
Polityka prywatności
Cyfrowe Archiwum Puszczańskie Gminy Brochów © 2022
Realizacja: biały kos & w lepszą stronę